Ortodontik Tedavi Nedir ?

Ortodonti, çenelerin ve çapraşık dişlerin yüze veya birbirlerine göre bozulan ilişkilerini sabit ya da hareketli araçlarla düzeltmeyi ve ideale getirmeyi amaçlayan tıbbi bir bilim dalıdır.

Çapraşık ve kötü konumlanmış dişleri temizlemek daha zor olduğu için, periodontal (dişeti) hastalıklara yakalanma ve diş çürüğüne bağlı olarak dişlerin erken kaybedilmesi riski vardır. Ayrıca çene kaslarında daha fazla baskıya neden olarak; Temporomandibular eklem bozukluklarına ve böylece baş ağrısına, sırtta, ve omuzda ağrıya neden olabilirler.

Çapraşık dişler aynı zamanda görünüşünüzü de etkiler. Ortodontik tedavi ile daha sağlıklı bir ağıza, daha etkileyici bir görünüme ve daha uzun süre ağzınızda kalacak dişlere sahip olabilirsiniz.

Ortodontik bozuklukların nedenleri nelerdir?

1-Genetik faktörler; özellikle iskeletsel bozukluğu olan bireylerde soy geçmişte benzer bir anomalinin olup olmadığı önemlidir. Kalıtımsal diş eksiklik ya da fazlalıkları, dar üst çene, açık kapanış, örtülü kapanış, çapraşıklık problemleri, dişler arası geniş boşlukların bulunması, üst çenenin normalden önde veya geride oluşu, alt çenenin normalden önde veya geride oluşu kalıtımsal olarak geçiş gösterebilmektedir. Bu durumda ortodontik sorunların ortaya çıkması kaçınılmaz olmaktadır. Yapılması gereken ise; çocuğu süt dişlenme döneminden başlayarak düzenli olarak diş hekimi ve ortodonti uzmanına kontrole götürmektir.

2-Koruyucu diş hekimliğinin hastalara sunduğu olanaklardan yararlanılmamış olabilir; mesela süt dişlerindeki çürükler "nasıl olsa değişecek" mantığıyla tedavi edilmemiş veya zamanından önce çekilmiş olabilir. Böylece süt dişleri altlarından gelecek olan daimi dişlerin yerini koruyamamış olacak ve yeterli yer bulamayan daimi dişler çapraşıklık oluşturacak ya da zamanı geldiğinde süremeyip gömülü kalacaklardır.

3-Kulak-burun-boğaz problemleri; sık bademcik iltihabı, burun ve geniz eti varlığı, sürekli ağız solunumu gibi sorunlar çene kemiklerinin doğru şekillenmesinde engel oluşturabilir, üst çene darlığı ve diş sürme bozuklukları yaratabilirler.

4-Kötü alışkanlıklar; parmak emme, uzun süre yalancı emzik veya biberon kullanma, dil emme, dudak emme, kalem ısırma, tırnak yeme, bebeklik yutkunmasının devam etmesi gibi kötü alışkanlıklar diş ve çene yapılarında ortodontik bozukluklara neden olabilmektedir.

Ortodontik tedavi için yaş sınırlaması var mıdır?

Ortodontik tedavi, iskeletsel bir problemin olmadığı, kapanış probleminin sadece dişlerle sınırlı olduğu yani dişsel kapanış problemlerinin varlığında her yaşta uygulanabilir. Hastanın yaşı sadece diş hareketinin hızını dolayısıyla tedavinin süresini etkiler. Erişkin ortodontisi günümüzde sıklıkla uygulanan bir tedavi şeklidir.

Ancak, iskeletsel bir problem varsa, tedavinin yaşı oldukça önem kazanır. Büyüme ve gelişim dönemi bitmeden iskeletsel problemler çenelerin büyümesinin yönlendirilmesiyle yani fonksiyonel ve ortopedik yaklaşımlar ile çözülebilir. Her kapanış probleminin tedavi zamanlaması farklıdır. Örneğin üst çenenin geride, alt çenenin ileride olduğu vakalarda tedaviye oldukça erken yaşta başlanır. Ancak alt çenenin geride olmasıyla karakterize vakalarda ise tam büyüme ve gelişim atılımının başlangıcını beklemek gerekir.

Yetişkin dönemde (büyüme ve gelişim bittikten sonra) ise bu tarz iskeletsel sorunlar, ortognatik cerrahi olarak adlandırılan ortodontik tedavi ve cerrahinin kombine olarak kullanıldığı bir yaklaşım ile düzeltilebilir.

Ortodontik Tedavi Nasıl Yapılır ?

1-Hareketli Apareyler ile Yapılan Tedaviler

Genelde büyüme dönemindeki çoçuklarda olmak üzere erken yaşlarda yapılan günde belirli saat aralıklarında kullanılan, hastanın kendi takıp çıkarabileceği apareyler kullanılarak yapılan ortodonti tedavidir.

2-Sabit Tedaviler

Hastanın kendisinin takıp çıkaramadığı ancak doktorunun uygulayabildiği tedavi şeklidir.Dişlerin üzerine braket adı verilen içlerine uygun tellerin yerleştirildiği malzemeler yerleştirilir.Bu braketler metal yada porselenden yapılmış olabilir.Braketlerin dişlerin önüne değil içlerine yapıştırılan ‘Lingual Tedavide’ bir sabit tedavi yöntemidir.Daha estetik olmasına rağmen uygulanabilirliği sınırlıdır.

3-Ağız Dışı Apareylerle Yapılan Tedaviler

Büyüme çağında iskeletsel problemleri olan çoçuklarda kafa ve yüz kemiklerinden yardım alınarak kuvvet uygulanan tedavidir.

4-Ortognatik Cerrahi Tedaviler

Hastalarda iskeletsel ve doğumsal bazı sorunlar olduğu zaman ayrıca travmalar sonucunda gelişen durumlarda uygulanan tedavidir.

5-. Şeffaf Plaklarla Yapılan Tedaviler (İNVİSALİGN)

İnvisalign, neredeyse görünmez, çıkartılabilir seri halinde kişiye özel üretilen plaklardan oluşan ve dişlerinizi düzeltmek için yapılan dijital bir ortodontik tedavi yöntemidir. Dijital ya da konvansiyonel olarak ölçünüz alındıktan sonra bilgisayar ortamında elde edilen tedavi planına göre plaklar üretilir. Bu plaklar hareketlidir. Ortalama 18-20 saat kullanılması önerilir.

Pekiştirme tedavisi nedir?

Aktif ortodontik tedavinin bitiminden sonra dişlerin tedavi öncesi durumuna dönmesini engellemek yapılan pasif tedavi fazına pekiştirme veya retansiyon dönemi denmektedir. Bu dönemde kullanılan apareyler pasiftir ve sadece dişlerin sabitlenmesini sağlar. Hareketli görünmeyen şeffaf plaklar kullanıldığı gibi birçok vakada da alt veya üst ön dişlerin iç kısmına yapıştırılan ve sabit retainer olarak adlandırılan sabit pekiştirme apareyleri kullanılır. Sabit retainer varlığında, diş ve diş eti sağlığını korumak için hastanın özenli bakım yapması gerekmektedir.