Şeker Dişlere Zarar Verir mi?

Tatlı tüketiminin arttığı Ramazan bayramında diş çürüğünden biraz bahsedelim.

Öncelikler kısaca diş yapısını bilmek gerekir. Dişlerimiz; kuron(dişin ağız içinde görünen kısmı) ve kök olarak ikiye ayrılır. Dişin kuron kısmında en dış katmanda mine tabakası bulunur, diş minesinin altında dentin tabakası ve en içte pulpa ( dişin damar ve sinirlerden oluşan canlı kısmı) bulunur.

Diş çürüğü çoğunlukla dişin sert dokusu olan mine, onun altındaki dentin ve kimi zamanda kök yüzeyini örten sert dokunun yıkılması olayıdır. Genellikle karbonhidratlı yiyeceklerin(şeker, nişasta vb.) , kola ve benzeri şekerli gazlı içecekler, kek, çikolata vb. özellikle yapışkan gıdaların diş yüzeyinde uzun süre kalmasıyla oluşmaktadır. Ağızda var olan bakteriler bu gıda artıkları ile beslenmekte ve bu mikroorganizmalar yardımıyla asit üretilmektedir. Bir süre sonra bu asidik ortam dişin sert dokularında yıkıma sebep olup diş çürüklerini oluşturmaktadır.

Ağızda bulunan bakterilerden oluşan bakteri plağı, şekerli ve unlu yiyeceklerin ağızda kalan artıklarından asit oluşturabilmektedir. Bu asitler, dişlerin mineral dokusunu çözerek dişin minesinin bozulmasına ve sonuçta da diş çürüğünün başlamasına ve diş hekimlerinin kavite dedikleri oyuklara neden olmaktadırlar.

Şeker ve diş çürükleri birbiriyle elbette alakalıdır. Ancak garip olan şudur ki, önemli olan ne kadar miktarda alındığı değil hangi formlarda tüketildiğidir. Şeker tüketim şeklinizin çürükler üzerinde çok daha fazla etkisi vardır.

Şekerli tatlı bir şey yediğinizde bakteriler bunu aside çevirir. Aside çevirme süresi ise 20 saniye alır. Etkisi ise 30 dakika kadar devam eder. Yani ağrıma bu süre zarfında olur ve diş sürekli tüketimde çürümeye başlar. Kesin ve gerçek olan şudur ki tatlı bir şey doğrudan dişi çürütür.

Ama yediğimiz şekerli gıdanın yapısı da çok önemlidir. Şekerin çürüğe sebep olabilmesi için gıda artığının diş üzerinde kalması gerekir. Yani yapışkan yapıdaki gıdalar diş çürüğüne daha çok sebep olur.

Diş sağlığı için tavsiye edilen beslenme şekli;

- Şekerli, yapışkan yapıdaki ve yüksek asit içeren gıdalar ana öğünlerde tüketilmelidir.

- Öğün aralarında dişleri temizlemek ve diş etlerine masaj yapmak için elma, havuç gibi sert gıdalar tüketilmelidir.

- Şekerli, yapışkan bir gıda tüketildikten sonra ağız suyla çalkalanmalı veya bir bardak su içilmelidir. Bu asit oluşumunu azaltmaya yardımcı olur.

- Şekerli gıdalardan sonra bir parça peynir yemek asit etkisini azaltacağı için faydalı olur.

- Asit oluşumu bakteriler tarafından çok hızlı bir şekilde gerçekleştirilir. Yani şekerli bir gıda tükettikten saniyeler sonra ağız içindeki asit miktarı çok artmış olacaktır. Asidin etkisiyle diş fırçasının mekanik etkisi birleşince yüzeyden daha çok aşındırmaya sebep olur. Bu nedenle şekerli bir gıda tükettikten sonra gargara yapmak ortalama yarım saat sonra dişleri fırçalamak daha güvenlidir.